Het begrip sociale werkelijkheid is nodig opdat de culturele stabiliteitslaag van het sociale systeem kan worden opgenomen en gedacht in het collectieve bewustzijn als een nieuw keuzedomein van zelfdefiniëring en zelforganisatie. Er vindt een instrumentalisering plaats van het sociale regelsysteem, waarvan hieronder de genese zal worden aangegeven. Deze instrumentalisering krijgt in de achttiende eeuw zijn beslag onder de naam rationaliteit.
Een sociaal systeem is een andere stabiliteitslaag dan de materiële wereld van de positivisten. De materiële wereld is de buitenkant van de stabiliteitslaag van het natuurlijke systeem waarvan de wereld van liefde en identificatie de binnenkant is. Het sociale regelsysteem heeft een andere, normatieve logica, die in het sturende en het regulerende karakter van formele logica en wiskunde terug te vinden is. Een sociaal systeem is een regelsysteem, geheel opgebouwd volgens het logische beginsel 'niet zo, maar zo'. Het sociale regelsysteem doorbreekt de wetmatigheden der causaliteit in de natuur. Het sociale regelsysteem is de stabiliteitslaag die resulteert uit de sociale resultaten van leren. Zo zijn er ontelbaar veel slechte, hobbelende wielen gemaakt, tot er een regel kwam die het leerproces van de wagenmaker samenvatte. Toen men de regel op zichzelf beschouwde en het maatschappelijk leerproces erachter vergeten was, hield men de definitie van de cirkel over. Een wiel kun je alleen voor een voertuig gebruiken, maar een cirkel kun je in beginsel voor een oneindig aantal doelen gebruiken. De verwetenschappelijking van de cultuur maakt de middelen van de doelen los en maakt daarmee ook de doelen en waarden communiceerbaar en aldus sociale keuzen communicatief in de cultuur bespreekbaar.
